İnternet Altyapısı ve AKK/AKN Oturumu31 Ocak 2019’da Bursa’da Yapıldı

Türkiye’nin İnternet altyapısı ve Adil Kullanım Kotası/Noktasının (AKK/AKN’nin) 2019 başında kalkmasıyla yaşanan gelişmeler 31 Ocak 2019’da Bursa’da yapılan “İnternet Altyapısı ve AKK/AKN” başlıklı etkinlikte her yönüyle irdelendi.

BMO Yönetim Kurulu Başkanı Hülya KÜÇÜKARAS‘ın yönettiği oturuma turk-internet.com’un Kurucusu Füsun SARP NEBİL (sağlık sorunlarından ötürü Bursa’ya gelemeyip uzaktan bağlantıyla), Grid Telekom’un Genel Müdürü Hakan AKAN, Toplumsal Bilgi ve İletişim Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Şafak SARI ile BMO İzmir Temsilcilik Kurulu Üyesi Barış ÖZEL konuşmacı olarak katıldılar.

BMO Bursa İl Temsilcisi Hüseyin YEŞİLSEVEN‘in sunuşuyla başlayan etkinliğin açılışında oturum yöneticisi Hülya KÜÇÜKARAS, iletişim olanaklarından yararlanmanın bir eşitlik ve adalet sorunu olarak değerlendirildiği, İnternete erişimin temel insan hakkı olarak tanımlandığı bir çağda yaşadığımızı, buna karşın iletişim ağı altyapılarına, yönetme erki ve parasal gücü elinde bulunduranların sahip olduğunu; iletişim içeriğini de aynı güçlerin denetleyip yönlendirdiğini söyledi. İletişim ağının, altyapısı ve içeriğiyle demokrasi karşıtı bir ekonomik düzenin aracına dönüştüğünü belirten KÜÇÜKARAS, konunun meslek odaları, barolar, özellikle yurttaşlık ve tüketici hakları ile çağdaş bir yaşam anlayışı için uğraş veren demokratik kitle örgütlerince gündeme getirilmesinin, tepkilerin seslendirilmesinin önem taşıdığını belirtti.

Oturumda söz alan konuşmacılar, telekomünikasyon kesimindeki yasal düzenlemelerden söz ederek altyapının yapımında, işletmecilerin yetkilendirilmesinde ve fiyatlandırmada Türk Telekom’un belirleyici olduğuna ve devletin güdümündeki tekelleşmeye dikkat çektiler. Etkinliğin gerçekleştirildiği sırada Türk Telekom’un 2018 yılı için 1,4 milyar TL zarar açıklaması da ilgi çekici bir rastlantı oldu. Türkiye’nin İnternet altyapısına ve 2019 başında AKK/AKN’nin kaldırılmasının ardından İnternet hizmetlerinin fiyatlarında görülen artışlara ilişkin öne çıkan saptamalar şöyle:

• Türk Telekom’un (TT’nin) özelleştirme anlaşması açık değil.
• 2010’dan bu yana altyapı için kazı izni verilmiyor; son 8 yıldır fiber yatırımı yapılmıyor.
• Türkiye’de fiber altyapısının 3-4 milyon kilometre olması beklenirken TT ve diğer işletmecilerin toplam fiber altyapısı yaklaşık 300.000 kilometre.
• Fiber altyapı evlere gitmemesine karşın böyleymiş gibi kampanyalar yapılıyor.
• Türkiye, bant genişliğinde dünyada 70. sırada. Nüfus ve kullanıcı sayısı artarken altyapıda hiçbir ilerleme olmuyor.
• Türkiye’de İnternet Değişim Noktasının olmaması büyük bir eksiklik. Türkiye’nin trafiği Macaristan, Bulgaristan üzerinden dönüyor.
• Kurumsal İnternet kullanımı göz ardı ediliyor. Bu altyapıyla Türkiye’ye büyük ölçekli veri merkezi yatırımı yapılması olanaksız.
• AKN’nin kalkması, eşit erişim açısından önemli olmasına karşın bu altyapıyla AKN’nin kaldırılması bir anlam taşımıyor.
• İşletmecilerin TT’ye bağlı olması, fiyat ve rekabet koşullarını ortadan kaldırıyor. Serbestleştirilen bir pazarda AKN’nin kalkması müdahale olarak kabul ediliyor. İşletmecilerin TT’den aldığı hizmetlere AKN uygulanıyor.
• AKN’yi kaldırmakla -özellikle TT’nin zarar ettiği ortadayken- fiyat artışına zemin yaratıldığı kanısı uyanıyor.
• Yıllık trafik artışı %14-%17; tarifelerdeki düzenleme de bu doğrultuda olmalı. Fiyatlar 12-15 TL/Mbit temel alınarak oluşturulabilmeli. Bant genişliğinin maliyet üzerindeki etkisi gittikçe azalıyor.
• Aynı nitelikteki erişim hizmetleri Avrupa’da daha pahalı. Türkiye’deki fiyatlar, işletmecilerin beklentilerinin çok altında; işletmecilerin rekabet gücü kalmayacak, işletmeci sayısı 2’ye düşecek.

İnternet erişimindeki engellemeler ve sansürün de sıkça dile getirildiği oturumda çağın gereklerinin çok gerisinde kalan bu koşulların değişmesi gerektiği, bu amaçla bireysel tepkilerin ötesinde siyasal tepkilerin zorunlu olduğu vurgulandı.

Oturumun video kaydına buradan erişebilirsiniz.