İnternet Kullanıcı Hakları Bildirgesi Yayınlandı
İnternet`in ülkemize gelişinin 19. yılını kutladığımız İnternet Haftası bu yıl kullanıcıların sesine kulak veriyor. Sansür, yasaklar ve kişisel verilerin güvenliği konusunda son yıllarda artan tartışmalara karşı kullanıcıların haklarının korunması ve bilişim okur-yazarlığındaki adaletsizliğin giderilmesine yönelik talepler yükseliyor. Elektrik Mühendisleri Odası, Ankara Barosu Bilişim Kurulu, İnternet Teknolojileri Derneği, Linux Kullanıcıları Derneği, Pardus Kullanıcıları Derneği, Alternatif Bilişim Derneği, Sansüre Sansür Oluşumu ve Korsan Parti Hareketi`nin yer aldığı 8 örgüt, düzenledikleri basın toplantısıyla ortak bildirgelerini kamuoyuna açıkladılar.
Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Toplantı Salonu‘nda, 9 Nisan 2012 tarihinde yapılan basın toplantısına Alternatif Bilişim Derneği Başkanı Ali Rıza Keleş, İnternet Teknolojileri Derneği Başkanı Doç. Dr. Mustafa Akgül, Linux Kullanıcıları Derneği Başkanı Hakan Uygun ve EMO İstanbul Şube Müdürü F. Kemal Özoğuz katıldı.
Alternatif Bilişim Derneği Başkanı Ali Rıza Keleş, İnternet Haftası etkinliklerinde bu yıl belirlenen hedefi şöyle açıkladı:
“Türkiye İnternetinin gündemindeki sorunları tartışmak, özellikle yönetişim, yasal düzenlemeler, serbestleşme, İnternet ve haberleşme sektörünün gelişimi, iş yaşamı, eğitim, kültür ve demokrasi boyutlarını, mahremiyet ve bilgi toplumu kavramıyla kamuoyuna tanıştırmak İnternet Haftası için seçtiğimiz hedeftir.”
Mustafa Akgül
İnternet Teknolojileri Derneği Başkanı Doç Dr. Mustafa Akgül ise İnternet Haftası etkinlikleriyle ilgili bilgi verirken, “İnternet haftası etkinlikleri iki hafta boyunca Türkiye‘nin birçok ilinde yapılıyor. Bu sene 20-30 ilde etkinlikler yapılacak” diye konuştu. Akgül, konuşmasında İnternete verdiği önemi; “İnterneti en az sanayi devrimi kadar önemsiyorum ve yapılan sansür ile İnternette ticaret bile engelleniyor” sözleriyle ortaya koydu. Dünyada 613 milyon web sayfası olduğunu hatırlatan Akgül, “güvenli internet filtre” sistemi ile bu sitelerden devletin kendine göre “zararlı” gördüklerini yasakladığını ancak hangi siteyi, hangi kıstasa göre yasakladığını kimsenin bilmediğini söyledi. Akgül, şöyle konuştu:
“Sloganımızda da belirttiğimiz gibi internet yaşamdır, sokaktır. Nasıl ki sokakta suç unsurları ile karşılaşma riski varsa, internet için de bu geçerlidir. Ancak bunu engellemenin yolu, ifade özgürlüğünü ortadan kaldıracak şekilde yasak getirmek değil. Eğitim ve bilinçli kullanım teşvik edilmeli.”
Kullanıcı Hakları Bildirgesi‘nin okunmasının ardından Linux Kullanıcıları Derneği Başkanı Hakan Uygun yaptığı konuşmada; “İnternet bugün, düşünce ve ifade özgürlüğünün gerçekleştiği öncelikli iletişim alanı haline gelmiştir; aynı şekilde, müdahale edilmeden, sansürlenmeden bilgi edinme ve haber alma hakkının özgürce kullanılabildiği en önemli platformdur” dedi.
EMO İstanbul Şube Müdürü F. Kemal Özoğuz da “Uzun zamandır İnternette sansürü konuşuyoruz, demokratik bir toplumdan bahsediyorsak engellemelere karşı çıkmamız gerekiyor. İnternet sadece bu bir erişim değil etkileşim alanı ve bu alanların hep toplumumuz adına hem de haklarımız adına kullanılmasını talep ediyoruz” diye konuştu.
Elektrik Mühendisleri Odası, Ankara Barosu Bilişim Kurulu, İnternet Teknolojileri Derneği, Linux Kullanıcıları Derneği, Pardus Kullanıcıları Derneği, Alternatif Bilişim Derneği, Sansüre Sansür Oluşumu ve Korsan Parti Hareketi‘nin imzasıyla yayımlanan 14 maddelik Kullanıcı Hakları Bildirgesi şöyle:
KULLANICI HAKLARI BİLDİRGESİ
1- İnternet‘e erişim temel bir haktır.
2- Devlet gerekli yasal düzenlemeler ve icra organlarıyla bu hakkı güvence altına almakla yükümlüdür.
3- İnternet‘e erişim için gerekli olan altyapı teknolojilerinden, mümkünse ücretsiz ya da olabilecek en az bedeller karşılığında faydalanabilmek herkesin hakkıdır.
4- Ulusal/fiziki sınırların olmadığı, evrensel bir ortam olan internette kullanıcılar, hiç bir sınıfsal, ulusal, kültürel, cinsel, dinsel vb. ayrımlar gözetilmeksizin eşittirler.
5- İnternet‘in etkin bir biçimde kullanılabilmesi için gerekli güncel bilgileri temel eğitim sisteminin bir parçası haline getirmek bir kamu sorumluluğudur.
6- İnternet için kurulan altyapılar şeffaf olmalıdır. Bu sistemler için kullanılan donanımsal/yazılımsal teknolojiler ile bu yapıları kuran/işleten, özel/kamusal kuruluşlar kullanıcıların denetimlerine açık olmalıdır. Şeffaflık yurttaşın temel hakkı, kamusal düzenleyici ve hizmet sağlayıcıların ödevidir.
7- Kullanıcıların seçimlerine saygı, İnternetin hem sosyal açıdan hem de teknik açıdan özgürce gelişebilmesi için ağ tarafsızlığı, altyapı ve hizmet sağlayıcılar için zorunlu bir ilkedir. Ağ tarafsızlığı, altyapı ve hizmet sağlayıcılarının farklı içerik ve uygulamalar arasında ayrımcılık yapamayacağı anlamına gelir. Ayrıca kullanıcının her ekipmanı, içeriği ve hizmeti, hizmet sağlayıcının herhangi bir müdahalesi olmadan kullanabilmesini mümkün kılar. Tarafsız internet erişimi her kullanıcının hakkıdır.
8- İnternet bugün, düşünce ve ifade özgürlüğünün gerçekleştiği öncelikli iletişim alanı haline gelmiştir; aynı şekilde, müdahale edilmeden, sansürlenmeden bilgi edinme ve haber alma hakkının özgürce kullanılabildiği en önemli platformdur. Dahası, internet herkesi bir yayıncı haline getirmekte, bu yönüyle iletişimi demokratikleştirmekte ve kamu yararının ortaya çıktığı ayrıcalıklı iletişim ve etkileşim platformuna dönüşmektedir. İşte bu yüzden, internetin evrenselliği, bütünlüğü, açıklığı ve çok sesliliği korunmalıdır.
9- İnternet insani etkileşim ve sosyal ilişki için temel bir platform haline gelmiştir. Bu durum, internet erişimini en az seyahat özgürlüğü kadar temel bir insan hakkı haline getirmektedir. Bugün bir insanın seyahat özgürlüğü engellenemeyeceği gibi, internet erişimi de engellenemez.
10- İnternet, sadece bir iletişim alanı değildir; o bir etkileşim alanıdır. Bu da interneti örgütlenme özgürlüğünün asli parçası haline getirmektedir. İnternet bugün insanların örgütlenmek, demokratik bir biçimde katılımda bulunmak, tepki ve protestolarını demokratik bir biçimde ifade etmek için kullandıkları en önemli platform haline gelmiştir. Bu yüzden internete erişim hakkı, örgütlenme hakkının asli bir parçasıdır ve kısıtlanması demokratik hakların ihlali demektir.
11- İnternetin gayri-merkezi, tarafsız, sınır-aşan ve etkileşimli doğası, onu düşünce, ifade, bilgi edinme ve haber alma özgürlüğünün asli parçası kılmaktadır. İnternete devlet denetimi ve gözetimi, ifade ve örgütlenme özgürlüğünün önündeki en büyük engellerdir. Özgür ve sınırsız bir İnternet her kullanıcının hakkıdır. İnternet erişim hakkının korunması, temel haklar olan düşünce, ifade, bilgi edinme ve haber alma özgürlüğünün korunmasına sıkı sıkıya bağlıdır. Dünyayı izleyebilen, kendi adına seçimler yapabilen geniş görüşlü fertler olabilmek için sınırsız ve özgür internet erişimi elzemdir.
12- Düzenleyici yasalar, sansür ve yasakları değil, hak ve özgürlükleri öncelemelidir. Suçla mücadele, çocuk ve aileyi korumak, terörizm gibi konjoktürel, muğlak, evrensel olmayan sebeplerle gerçekleştirilen erişim engellemeleri, kelime yasakları, merkezi filtrelemeler vb. yasak ve yaptırımlar sansürdür. İnternet‘te sansür İnternet kullanıcılarının bilgiye erişim hak ve özgürlüğünü ihlal eder.Sansürsüz İnternet her yurttaşın hakkıdır.
13- İnsanlar şeffaf yasal zorunluluklar olmadığı sürece İnternet ortamındaki faaliyetleri nedeniyle kimliklerini açıklamaya zorlanamazlar. Anonim olmak her kullanıcının hakkıdır. Temel bir hak olan mahremiyet hakkı internet üzerinde yasal güvence altında olmak zorundadır.
14- İnternet kullanıcılarının kişisel verilerinin gizliliği esastır. Kullanıcılar, bu verilerinin hangi amaçlarla toplandığı ve nasıl kullanıldığını bilmek, buna itiraz etmek, kişisel verilerinin silinmesini, yok edilmesini istemek hakkına sahiptir.
Bildirgeye www.bildirge.org adresinden ulaşabilirsiniz.